Schattenblick →INFOPOOL →UNTERHALTUNG → LESELAMPE

PLATTDÜÜTSCH/023: De roode Haubarg (SB)


Artikellogo

DE ROODE HAUBARG

Över dat flache Marschnland vertellt man sick jümmers veel Legendn, meis jeedn gröttern Höögl or Steen hett hier sien ganz eegn Bedüden. Un nie blots dat, uck mannieen vun'e Hüüs hett sien ganz besünnere Geschich.

So uck een grootn Buernhoff in de lüttje Dörp Witzwort in Nordfreesland. Dat Huus is'n prächti Buwaark, wied över hunnert Johr oold, mit veele groote Finster un 'n hooget Reeddack, so ganz typisch, as de veele prächti Hüüs, wo de riekn Buern sied Generatschons bin leevn deen.

Achter vörhooln Hann vertellt man sick, dat dat bie de Bu vun düssn Hoff nie so ganz mit rechn Dingn togohn weer. Nää, de Dübl harr sien Finger dor mit in't Speel hatt. Wat sick dor vör veele, veele Johrn mit düssn Hoff, de man hüttodoogs jümmers noch `De roode Haubarg' ninnt, mol todroogn hett, dat much ick jüm nu mol vertelln ...


*


Fritz Flessau gung över Land, dat nebn sien luerlüttje Koot an Dörpsrand vun Witzwort leggn dee, un drööm so för sick hin. Eegntli harr he je jümmers banni veel to doon op sien lütt Hoff, sied sien Vooder un Moder vör fief Johrn dotblevn weern leev he hier ganz alleen un bewirtschaff de tein Hektar, de to em höörn deen. Jo, de junge Fritz, de harr dat wiss nie lich hett in sien Leevn, ober he drooch sien Loos, ohn sick to beschwern un keem ganz good dormit klor. He kinnt dat je gonnie anners. Dat he dormit meer schlech as rech över de Runn keem, dat mook em nix ut, vunnobnd weer he so glückli, as lang nie mehr - sied güstern oobnd weet he, dat sien Leevste, de schmucke Gerda vun'e Döppschmitt, em jüss so leev hett, as he eer.

Grood güstern oobnd harrn se sick heimli ünner de Ulm droopn, un dor hett he sach sien Arm um se lech un se frooch, ob se Pütt un Pann tosoomschmietn wüllt. Un se hett `Jo' sech. Nu gung em de swore Arbeit gliecks doppelt so lich vun'e Hann, un he kunn de ganzn Dach lachn un singn.

So stebel he över Land un drööm. Eegntli weer he banni meud vun de langn Dach, de för em al freuh morgns vör de erstn Hohnkreih anfungn hett. Dat mook em nu gonnix mehr ut, he weer nämli noch mit sien Gerda ünner de Ulm verafreed.

Ober wat weer dat? Vun wiedn höör he luudet Hufgetrappel, dat jümmers neeger keem. Un denn weer de Rieder uck al dor bi de Ulm -Gerdas Vooder! As de Oole em to Gesich kreech, galloppeer he direkt op em to.

"Du hess je wohl een op' e Luuk, di mit mien Dochter intolotn! Ick will di een Deel seggn: du un se - schriev di dat in'n Schossteen!" Beus funkl he Fritz an, as he em dat toreep, ohn aftostiegn. "Wenn 'ck di noch eenmol mit eer seech, denn schass mi kennlern!"

Jo, de oole Schmitt, dat weer bekannt, de kunn banni jähzorni warn. De hal anneret vör mit sien schmucke Deern. `Riek gehör to riek', wer sien Motto, un dorüm schull se de Buerssöhn Klasn heirootn, de hal dat meiste Land vun aal Buern ut de Gegnd. Un Fritz Flessau sülbn hal je man jüss een Koh un suns keen Penn op'e Noht.

Fritz weer gonnie mol bang dorför, sick mit de Oole antoleggn. Nää, bang wer he um sien Gerda, de banni Aarger kreegn dee, wenn rutkeem, dat se sick nochmool dreepn harrn. So bliev de beidn, de sick doch vun ganzn Hattn leev harrn, nix anners övri, as blots man kott to greutn, wenn se sick süht. Un dat loot sick nie verhinnern, wohn se doch man jüss hunnert Meter utnanner.

Nu sitt Fritz in sien lütt Huus, dat weer al ganz schummri, ober he harr keen Lich anmook. Sien Hatt weer schwor, he greubl un greubl, ober em full keen Leusun in. "Damminochmolto, wenn ick blots so riek weer, as de annern grootn Buern!" reep he truuri un schlooch mit de Faus oppe Disch. "För Geld kunns sogor de Dübl danzen loten!" Harr he Geld, denn woor he gliecks in aal Form umme Hann vun Gerda anhooln, so as sick dat höört. Ober grood dat hett he je nie. Aans hal he verseuk, um mehr ruuttoholn ut sien lüttjes Stück Land. Ober de Ertrach wull eenfach nie grötter worn. "Dübl uck, ick wull mien Seel verkööpn, wenn ick man blots mit mien Bruut glückli warn kunnt!" Wor schlooch he mit de geballte Faus op de Disch, dat dat Geschirr op un dool sprung.

De Dübl dach an nix beuset, döös 'n beetn ant Füer in sien hogn Lehnstool vör sick hin un kiek de Ünnerdübls ut haalf schlootn Oogn bie de Arbeit to, as he Fritz' Stimm hörn de. "Mok sick dor een 'n Spoß mit mi?" bölk he los. Ober nää, dat wern gonnie sien Lüüd, dat keem vun bobn, vun över de Eer. Wenn op de Eer vun em snack wor, dann kreech he dat sofort mit.

"Entweder weer dor een banni ant fluchn or de Herrgod hätt sien Fingers int Speel!" dach he un riev sick den Hann. Off keem dat je nie för, dat een de Dübl um Hölp biddn de. Meis wer dat'n ganz meuseliget Ünnerfangn, de Lüüd klortomokn, dat dat uck sien Vördeel hal, wenn man nie ünner de Fuchtl vun de leeve Gott koom de. "Lot sick nie ännern, de Arbeid röpp!" Sworfalli stunn he vun sien Stohl op. "Nie dat jüm sick ob de fuule Haut packn deit, wenn ick wech bün. Ick mutt op de Eer. Dor wull een wat vun mi!" reep he de annern noch to, un schwupps - wech weer he.


*


Jüss hal Fritz dat utsprookn, dor stunn de Dübl lievhafti för em. "Wat wuss du denn hier?" Fritz kreech banni Schreck över de Macht, de sien Wöör hett.

"Hess mi doch roopn!" anter de Dübl. "`För Geld kunns sogor de Dübl danzen loten!', hess sech. Un: `Dübl uck, ick wull mien Seel verkööpn, wenn ick man blots mit mien Bruut glückli warn kunnt!' wiederhool de Dübl nochmol dat, wat em op'n Ploon roopn hett.

Damminochmolto, dor hett he sick je scheun wat op'n Hals loden! Ober de Dübl hett rech - he hett em roopn. Un jüss so meen he dat uck! Wat hett he to verleern? Wat weer dat vör'n Leevn ohn sien Gerda? Un wo schull dat wiedergohn, wenn Gerda ersmol düssn fein Pinkel Klasn heirood hett? Nee, dor is 'n Pakt mit de Dübl man allemool sinniger, düch em.

"Weets, Dübl, de Gerda, de hevv ick je nu so banni leev, un ick kunn se nie hebbn, dor ick man blots so'n arm Schlucker bün. Un eer Vooder, de will för sien schmucke Dochter 'n riekn Mann. Kunns mi nie över Nach 'n Huus buun, dat schmuckste, gröttste, dat dat inne ganze Gegnd giv, op de scheunste Plackn vun'e Marsch, meern op'e Warf?" He wies mit sien Finger op een Steed, wo nu man grood noch 'n Plackn Weideland weer, mit Gestrüpp un Pappels un Reed.

De Dübl kratz sick an Kopp. "Arbeidn is schöön", sech he. "Ick wull, ick harr dor Lust to! Un so'n ganzet Huus - dat issche wiss keen Pappensteel."

"Ick schlooch di 'n Hannel vör", föhr Fritz fort. "Du buus mi över Nach so'n Huus, as ick mi dat wünschn dee, un wenn du dat hinkreechs, bevör de Hohn kreih ..."

"... denn krich ick dorför dien Seel?" frooch de Dübl begieri.

Fritz överlech 'n Wiel. "Mientweegn, wenn du dat hinkrichs, in een Nach, bevör de Hohn kreih, denn kunns, wenn ick dotbleev, in veele, veele Johr, mien Seel hebbn!" Dat weer je noch'n lange Tied hin, un dat Glück mit sien Gerda op 'n schmuckn Hoff to leevn, weer so scheun, dat he nie wieder doröver nodinkn wull, wat loter mool ween schull.

De Dübl kiek em scheel an. "Wuss mi uck nie beschummeln?"

"Neenee!" anter Fritz. "Ober", fööch he to, "wenn du dien Deel vun'e Hannel nie inhooln kunns, un dat Huus nie bis to'n letztn Finster ferdi is, denn kreech ick dat Huus trotzdem un du goohs leer ut!"

"Dat is 'n reelln Kroom" dach de Dübl bi sick un schlooch in. Akkraat meet he aans ut, schlepp Balkns un Steen ran un weer flieti bi de Sook. Dunnerslach! Ober wat mook man nie aans, um sick 'n Seel intofangn. He klamüster mit Eer, Steen, Holt un Reet un roop sick dorför sien ganze Bagage vun Ünnerdübls tohölp. Dat wull lang nie aans so, as dat schall. De Zement, de weer banni dickbüdeli un de Balkn fulln jümmers woor op'e Nees. Un denn keem uck noch 'n starkn Winn op. Dübl kreech dat banni hild, he schall je aans trechhebbn bit de Hoohn sien eerstet "Kikerikiiiih" kreihn dee.

Fritz stunn an Rann vun'e Busteed un kiek sick aans an. As he so doröver nodink, lepen em Gresen lang den Rück. Wat, wenn he nu so'n schmucket grootet Huus hett, ober dorför an Enn vun sien Leevn sien Seel losweer? Je länger he doröver nodink, umso meehr keem he ganz gehöri inne Bedrullje.

Dat weer nu al Klock haalbi dree freuhmorgns, un de Dübl un sien Lüüd hammer un klapper, drooch Reed un Holt un sett Steen op Steen. In sien Noot full Fritz man blots noch een in: sien Gerda to weckn un eer vun sien mißli Hannel to vertelln. Se weer je 'n ganze Plietsche - viellich weet se je 'n Root?

So loop he lang de Dörpstroot no 't Huus vun'e Schmitt, griep sick 'n Hand vull lüttje Steens un schmiet se gegn de Finster vun Gerdas Schloopstuuv. Dat duer uck nie lang, un he seech eer Gesich ut Finster rutkiekn. "Fritz, du?" reep se un wisch sick verschloopn de Oogn ut. "Wat wuss du denn heer? Dübl uck, wenn mien Vooder die inne Finger kreech, denn hau he die dot!"

"Kumm rünner, ick bruuk dien Hölp!" reep he eer to.

Fix verschwunn eer Kopp vunt Finster, un dat duer nie lang, dor full lies de Huusdöör in Schlott. Fritz griep eer an Arm un trock se mit to de Steed, wo de Dübl un sien Hölper jümmers noch as dull an werkeln weern. Dat Huus stunn al, dat schmucke Reetdack weer uck al op, un de Dübls weern grood dorbi, de Finster intosettn.

Un denn vertell he eer de ganze Geschich vun'e Dübl, de koom is, as he floch hett, un dat he em so'n scheun Hannl anboodn hett, ober dat he nu de Büx vull hett vör Bammel, wenn de Dübl an Enn vun sien Leevn sien Seel infordern wull.

Gerda kiek em groot an. "Du hess di mit de Dübl inlotn?" frooch se.

"Jo!" anter he lies mit hochrooden Kopp. "Muchs mi nu nie mehr liedn, Gerda?" He wooch nie, eer antokiekn.

Ober denn full Gerda em um Hals. "Damminochmolto, so'n moodi, starkn Keerl as du, de mi so leev hett, dat he sick sogor mit'n Dübl inloot, um mi to kreegn, de will ick hebbn!" juchz se. "Dorför lot ick uck so'n feinen Pinkl as Buer Klaasn sien Söhn stohn!" Se drück em 'n Seutn op de Back.

Ober denn loot se em lots. Wat nu? De klooge Gerda, de weer nie bang, oha, nee! De kunn dat glatt mit de Dübl opnehm. Ober Geschäff is Geschäff, dat hölp je aans nix.

"Weets wat?" sech se to Fritz. Ick hool mien Moder tohölp. De hett mi jümmers holpn, wenn ick mol inne Kniep weer, wiss weet se Root.

Keen tein Minutn loter weer de Oolsch vun Schmitt dor un höör sick de ganze Geschich an.

Op Fritz mook de Fru 'n ganzn fründli Indruck, so ganz anners as eern Ooln, de Gnegelputt. "Dat waard aans lang nie so heet uteten, as dat upfüllt waard", tröös se Fritz un tätschl em eenmol över sien Kopp. Fritz maark, dat se gonnix gegn de Verbinnun vun em un Gerda hett.

Un denn full eer de Leusun in. "De Dübl schull aans trechhebbn, bit to'n fröhn Morn, wenn de Hohn sien `Kiekrikiiiiih' kreihn dee, un wenn nie, höört di dat Huus?" vergewisser se sick nochmol. "Jo", anter Fritz. Ohn noch'n Woord loot se de beidn stohn un schlüpp röver to Buer Holmsn sien Hoffsteed. Dor kledder se inne Höhnerstall, greep sick de Hahn un kniep em eenmol gewaldi in Mors. De Hohn, de dink, dat weer de Voß un kreih üm sien Leevn, wat he man rutkreech.

"Kikerikiiiiiih, Kikerikiiiih", hall dat dör't Dörp, jüss as de Dübl dorbi weer, dat hunnertste un letzte Finster in de schmucke Hoff intosettn.

"Himmelherrgott nochmol!" fluch de Dübl banni gnadderi, sien Kopp leep puterrot an, un he stampf as dull vun een Been op annere, dat dat man sien Oort harr. In sien Brass schmiet he mit de Steen un Hoolt, Ammels vun Farvn dör'nanner un as he woor to sick koom, harr he op Dackböön, dor, wo dat hunnerste Finster seetn schull, aans inn Dutt haut. Ober dat hölp je aans nix - Geschäff is Geschäff un Verdrach is Verdrach! So mutt he denn mit sien Ünnerdübls vor inne Hööl trüch, un man kunn sick dinkn, dat he an Fritz Flessau un sien Gerda, ober uck an de annern Minschn oppe Eer un sogor an sien flieti Ünnerdübls keen goodet Hoor lött.

Jo, de Lüüd, de wunnern sick an nextn Moorn gewaldi, as dor, wo güstern noch Wildnis weer, 'n hooge Warf stunn, un bobn op schmucket Huus mit neegnunneegnti Finsters. Blots dat hunnertste, dat weer twei. Un noch mehr wunnern sick de Lüüd, as se mitkreegn, dat de aarme Stackel Fritz Flessau de Eigentümer vun düssen scheun Hoff weer. Ober as dat so weer op Land, man frooch denn uck nie lang un freu sick, as de niede Grootbuer se aal to'n groodet Hochtietsfes inlodn dee, wo 't veel to freetn un to suupn geev.

Mit de Hunnerste Finster harr dat ober wat ganz besünners op sick - dat loot sick nämli nie tomookn. Wo oft Fritz un sien Gerda uck jümmers dor 'n Schiev insettn deen, an nextn Morn weer se wor twei. Ober dat kratz de beidn nie besünners, se freun sick un weern glückli vun ganzn Hattn un al bald toov 'n ganze Bagage lüttje Flessau-Buttjes dör Huus un Hoff ...


Erstveröffentlichung am 29. Juni 2000

26. Februar 2007