PLATTDÜÜTSCH/054: Fiete Kreih (SB)

FIETE KREIH

"In'e Marsch mutts groot warrn, suns krich de Nevls di ünner", seggn de Oolen, un mannieen jung Klookschieter lach blots un wink af, wenn'e dat hört. Wat is Nevl anners as'n Duttn luerlütt Woterdrüppels över de Eer? Dör de geihs' dör un kumms an Enn wedder rut! Doch uck bie Nevl givv dat sonne un sonne, un sünnerli vör de Nevl, wo sick in Schummern de swattn Vögels bin versteek, nehm di in acht ... meen de Ooln. Man wokeen hört noch op de?

*

Fiete Kreih, eegntli heet he je Friedrich Rabe, weer de Schoolrekter in't Dörp. Vun'e Görn harr he sien Noom wech, dat mannieen gonnie mehr wuss, wo he denn nu eegntli richdi heet. Dor de School man lütt weer, weer he Lehrer un Rekter in een, un as so een 'n echte Respektsperson. Sünnerli, wenn he anfung to schimpn, un dat dee he de meiste Tied.

He weer 'n Lehrer as in Billerbook, een hogeren ooln Kerl mit oprechtn Gang un 'n griesen Kranz op sien suns kohln Kopp. He harr 'n hoge Steern, op de twee steile Fooln sittn, in sien een Oog harr he jümmers een Monokel klemmt, wenn'e wat lesn mutt.

Un he harr lange knöökeri Hann, de alltieds 'n Stock hooln. Düssn Stock hör to em, as weer he anwussn. Op de stütt he sick af, wies dormit, wat an'e Tofel steiht, versohl dor tonoot ober uck mol een vun'e opsternaatschn Bengels de Achtersn mit. Un wenn'e no Huus kummt, denn ritt he eersmol alle Schrankdöörn op un steekel dor rin, ob sick dor nich een - or watt - bin versteek hett. Dat harrn mol de Jungs mitkreegen, as se op'n Nohuuswech vun'e School bi em in't Finster spinx harrn. Un een Nobersch, de gern mol mit'n Kiekglas de annern Hüüs utkunkeluurt, wuss uck dorüm.

De een Hann, de stütt he op sien Stock, man de annere harr he frie. Un de bruuk he uck, denn dormit mutt he alltiets de Finger heevn un dorför sorgn, dat in Dörp nix un nurms ut'n Ruder löppt. Seech he 'n jung Poor op'e Bank sitten, wies he se trech, jüss so, as wenn de Bengels dör'n Lock in Tuun kleddert - or mannimol uck een vun'e Mannslüüd, wenn'e mit roode Nees un duun Kopp ut'n Kroog ruttorkel.

Sied de mehrsten dinken köönt, lehr he an'e School, un doran much dat uck leggn, dat sülvs de ölleren Lüüd 'n beetn Schiß vör em harrn, kinnt se doch al vun lütt an sien Stock. Een grööt em ehrfürchti, ober klöön, as man dat mit Bäcker Werner or Kröger Pulsn dee, dat much so recht keeneen mit em. Dat riek doch, wenn man em op'n Schoolhoff to Gesich krich or he een af un an mol op'e Stroot in'e Mööd keem.

*

Een Dach mol stunn he vör de Klass, un dat weer anners as suns. Nich, dat he nich uck suns oft gnadderi weer, ohn dat se so recht wussn, wat'e eegntli hett. Ober an düssen Dach weer he rood anloopen bit an sien Hoorkranz, de Fooln op'e Steern seetn noch wat deeper, un de Hann, de de Stock höllt, harr 'n gewaldigen Tadder. He verseuk dat to versteeken un stütt sick so op, dat sien Knooken vun'e Hann dor witt rutkieken.

Toeers ward de Kinners dor gonnie um wohr. De Klass, de sich bie so'n lütt Dörp meis ut alle Kinners ut'e Gegnd, ob groot or lütt, tosoomsett, weer al in helle Opreegen, dor dat an düssen warm Oktoverdach een Utfluch op een Buernhoff in'e Neegde gevn schall. To Oke Bahn sien Hoff höört een grooten Appelgoorn to, mit veele oole Sortn. Un de sien Fru, 'n ganz Plietsche een, harr de ganze Dörpsschool inlood, wat över de veelen Sorten to lehrn. Nich ohn Achtersinn: Se harr allerhand Löllers un Ammels an'e Bööm opstellt, un de Lüttn schütt er bie'n Plücken hölpen. An Enn schall dat denn noch een Appelkooken för alle geevn - man uck dörför mööt de Deerns düchdi mit ran.

Oke Bahn sien Fru weer good mit'e Tong tofoot, un dor harr se so lang op'e Lehrer inschnack, dat de an Enn sülm meen, dat he un de Kinners sick sowat nich dör de Lappn gohn loten köönt. Naja, un de weern denn uck froh, wenn se mol nich Stünn um Stünn op'e harte Holtbank stillsittn mööt. Un so'n frischn Appelkooken - dat givv dat je uck nich alle Doog. Dor nehmt se uck gern in Koop, dat de "Schooldach" mol nich to Meddachstied to Enn is, sünnern bis an freuhn Oobnd duert.

Ober, as dat utsüch, much Fiete Kreih nu mit'nmol gonnie mehr los. He stunn vör de Klass, sien Monokel so fastklemmt, dat de Back dorünner een rooden Striem krich. He räusper sich, as wull he wat seggn un wuss nich so recht, wo he anfungn schall, wat eegntli so gonnie sien Oord weer.

Un denn hoov he de Stock. "Kinners", he fuchtel dull dormit rum, dat Greten ut'e eerste Reeg de Kopp introck, "Kinners, ick sech jüm dat: Wohrt sick vör de Nevl."

Jan-Klaas, jümmers mit sien groot Muulwaark vörwech, kunn sick nich trüchhooln. "Tüünkroom! Dat schient doch de Sünn!" He wies no buten. "Keen Nevl wied un sied".

De Rekter kiek em an, as weer he vun' annern Stern. Man anners as suns, wo he em glieks de Stock wies harr, fung he nu an to stottern: "Nnnee, nneee, man wennn'e kummt vunoobnd - dat's nich de Nevl as suns."

Jan-Klaas krich glieks Bobenhand, as Fiete Kreih so in't Stottern keem. "Ha", reep he, "wenn'e Nevl wat vun uns will, denn stopp wi em mit 'n Stück Appelkooken dat Muul!" He un sien Frünn ut'e achterste Reeg pruust los, dat riet de annern Jungs mit, un toletzt giggelt uck de Deerns.

Man Fiete Kreih keem nich in Raasch, sünnern woor ganz still. Un jüss dat mookt de Kinners bang. Nich dat de Utfluch op'n letztn Drücker noch in't Woter fallt. Vun een Momang to'n annern werrn se lies un Greeten hoov de Finger un froog schuu: "Wat'n dat för'n Nevl?"

Ernst, as wenn Fiete Kreih mit'n erwussen Minschn schnack, sech'e: "Wenn de Nevl sien lange, witte Fingers utfohr, denn wüllt de uck wat to Griepen hemm..." De Lehrer fluster dat mehr, ober bis in'e achterste Reeg harrn se em good verstohn kunnt.

"Uuuhhhuu, Nevlfingers, uuh! De griep no di un suup dien Schaddn as 'n Swamm de Pütt", kreih Jan-Klaas dormang, hoov sien schieti Hann in'e Hööchde un speel Gespinst. In'e vörderste Reeg fungn de ganz Lüttn an to ween. Uck Greetn leep dat Grääsen lang de Rüch. Harr nich eer Voder mol dorvun vertellt, dat vör Johrn een Deern verswunn weer? De een seggn, de is mit'n Kerl utneiht, viellich no Hamborg. Man de Ooln, de munkelt wat vun Nevl, so dicht, dat se sick dorin verloopen un nienich trüchfunn hett.

Anners as suns lot Fiete Kreih de Jong sabbeln un begöösch de Lüttn. Ehr dat noch ganz ut Rand un Band geiht, reep he mit'nmol mit scharpen Ton: "So, Kinners, denn wüllt wi mol! Allemann opstellt!"

Vergeeten weer de Aarger, de Troon, vergeetn ober uck de Warn vun Fiete Kreih. Dat Oobndüer schall losgohn, un an Enn wink de Appelkooken. Greeten jüss so as Jan-Klaas un de annern freun sick so, dat se em förmli rüüken köönt. Oorndli, as Kreih sem dat lehrt hett, stellt se sick nevnanner poorwies in'e Reeg op un denn geiht' los: vöran Greetn un eer Frünnin Trine as de öllsten Deerns, denn kummt in'e Merrn de Lüttstn, denn de Jungs, un ganz an Enn - as jümmers - Jan-Klaas un sien Fründ Hans. De beiden Mallbüdel harrn mol wedder allerhand Dummtüüch vör un weern nu düchti dorbi, de Deerns to piesakn. Un dor de op de Lütten oppassen mööt, köönt se sick nich wehrn.

Wied weer't nich, een lütt Stück ut Dörp rut, denn kunns de staatsche Hoff al sehn. De Bahnsn-Hoff weer een vun'e gröttstn vun'e ganze Marsch, mit een Bloomgoorn vörwech, op de akraat nevnanner een Rosenrebeet un een mit veele klööri Astern lücht. Dat Huus harr een breeden Grooven umrum, över de een schmucke Holtbrüch to düssn Goorn föhr. Op de Vörgoorn - dat harr Oke sien Fruu klorstellt - döpp keeneen vun'e Göörn 'n Foot setten. De ward över de breede Hoffinfohrt achterum direkt to'n Appelgoorn broch. Hasso, so'n överkandidelten Jiffel, fung düchti an to kläffn, man he weer anbunn un kunn nich an se ran.

Un denn weer't sowied, se kladdert op'e Löllers, smiet de Appels rünner, biet af un an mol düchti in een rin. Een Deenstdeern un een Kööksch stunn dorbie un dreegn de vulln Körv glieks in't Huus. Un in een Eek buten sittn al Greeten un een poor annere un schält de roodn Appels för de Kooken.

Fiete Kreih harr sick dat Blatt mitbroch un dormit op'e Bank sett, jüss so, dat he sünnerli de Jungs 'n beetn in Oog behooln kunn. Af un an mol hoov he de Stock, schimp mit sem, wenn se sick mit Appels besmiet, statt dat se in Korv lann. So recht bie de Sook weer he ober nich. He kiek op'e Klock, de an een gülln Keed vun sien West in de Büxendasch steek. Klock fiev, ehr dat anfung to Schummern, wull'e de Klass wedder to Huus hemm.

Veel Minschn, veel Hänn, un so weern de Appels denn uck bilütten rünner un to Kaffeestünn sett se sick all op Holtbänk, eet Kooken, soveel man rinpaß un drink Appelmost dorto.

Uck Fiete Kreih harr een Stück eeten, man so recht smecken wull em dat nich. Unruhi kiek he no alle Siedn ut, tolest bliev sien Blick op'e Wisch achter de Hoff leggn. De Luff ward bielüttn swor un gries - de Nevels koomt. He schudder, schüttkoppt, kiek nochmol, schüttkoppt wedder, un denn hoov he de Stock un mummel lies "Wohrt sick!".

Wedder gung sien Blick över de Wisch. Een Nevlkreih, swatt as de Nacht, sitt in een Boom un gluup no ünn. 'n lütt Momang loter spreed se de Flünken, stört no vörn un neiht mit'n luudn "Kraaaah, Kraah" över Greetns Kopp wech. De Deern verjoog sick gewaldi, de annern harrn dor gonnix vun mitkreegn.

Mit'nmol harr de Lehrer dat hild. He sprung op, schnack 'n Momang mit'e Buersfru, denn hoov he wedder de Stock. "So, Kinners, denn wüllt wi mol! Allemann opstellt!"

"Oooch", murrt se alltohoop, man wenn de Lehrer wat seggt, hölp aans nix. Oorndli stellt se sick wedder nevnanner poorwies in'e Reeg op un denn schall't losgeihn: vöran Greetn un Trine, denn kummt de lüttstn in'e Merrn, denn de Jungs, un ganz an Enn - Fiete Kreih woor angst un bang - fehln Jan-Klaas un Hans.

"Düsse Spitzboovn, düsse ... düsse Racker!!" De Lehrer woor rein ut Huus, schimp un schafuder, ober de Jungs mööt funn warrn. Greetn, Fiete Kreih sülm un de Deenstlüüd kiek sick överall um, de Lüttn mööt solang in'e Köök töövn. Nu keem jüss dat, wovör he so bang weer: Dat waard schummri un de Neevl keem neeger. Sachn stieg he ut Schilp, sliek lang de Gröövn un Kuhln, kröpp vöran, as wenn'e nipp un nau wuss, wo he langwull. Tolest stiggt he in de Groovn, de um de Bahnsn- Hoff föhrt un sliek lang de schmucke Vörgoorn.

Ünnerwiels alle roop un söök, mook Greetn de Bengels achtern Hoff ut: De beidn harrn een ool Floß funn, een eenfach Ding ut Kanister un een poor Holtlattn. Dat harrn se in een deep Woterkuhl op'e neege Wisch sett un weern - mit een lang Knüppel as Paddel - doropp 'n beetn hin un her schippert. Tolest harrn se sick an een breede Steed so an Kratt verheddert, dat dat nie mehr vör un trüchgeiht.

"Ick hölp jüm!" reep Greetn un griep een Fork, de an'e Stallwand löhn. Se funn uck noch een Tau, dat dor rumliggt. Nodem se dat um de Zinken tüdelt hett, smiet se sem de Steel hin. "Hoolt sick fast, ick treck ju rut!" Dat Tauenn wickel se um een Pohl un treck, so dull, as se man kunn. Man dat Floß ripp un röhr sick nich.

De Jungs harrn gonnie mehr so'n groot Klapp, sünnerli wat de Nevl angung, de witt un swoor um se rumleggt. "Wenn de Nevl ut'n Grooven kröpp un sien lange, witte Fingers utfohr, denn wüllt de uck wat to Griepen hemm...", harr de Lehrer seggt. Wat, wenn't wohr is?

Un denn gung aans ganz gau, un gliektiedi kunn achteran keeneen nau seggn, wat losween weer: Dat Floß keem mit'n Ruck in Gang, un dat Tau, an dat Greetn treck, krich soveel Speel, dat se koppheister in't Woter schott. Greetn harr noch mitkreegn, dat Fiete Kreih nevn eer weer, no eer griep un se wedder ruttreck. Denn weer't still. Doodenstill. Greetn un de Jungs stunn natt an Woterrand. Mit luud Schriegen stiggt een Nevlkreih ut'n Nevl rut. Vun de Lehrer weer nix to sehn. Nie mehr. Blots sien Stock liggt op'e Eer. De Stock, de de Kinners düch, he weer em anwussen ...

17. August 2007