PLATTDÜÜTSCH/055: Swattn Kruusn (SB)

SWATTN KRUUSN

Lange Nees un spitzet Kinn, wohr di, dor sitt de Dübel bin!

Bie Fiekenbrink weer Kindskieken. Wat'n Juchei un Dideldei, meis dat ganze Dörp stunn Kopp. Tominns de Fruunslüüd. För de Kerls - uck de junge Voder sülm - weer dat 'n fein Anlaß, sick in Kroog een lütten antotüdeln. So harrn de Fruuns 'n beetn Tied för sick un weern mit allerhand Knütttüüch un Gedööns för dat Lütte bie Hilke Fiekenbrink anrauscht.

Vör allm ober harrn se 'n Duttn goode Tips praat, de se nu över de junge Fru utschütt: "Jungs un Swiensfleesch mööt düchti kloppt warrn, suns ward dor nienich wat ut", meen de oole Metha Herrn, de eer Kinner al lang ut Huus weern un in'e Fremme eer Glück versöök harrn. - "Tüünkroom", konter Herta Graams, de eer Huus an'e annere Strootnsied liggt un de sick vörnohm harr, de junge Moder bie eer erstes Kinn düchti ünner de Arms to griepen. "Eers mutts sem mit veel Leev an di binn, un wenn se denn in't richtige Öller kummt, mööt se trechstutzt warrn, as een Heckentuun in Goorn." - "Boddermelk!" meen Fieken Wisch, "geev em orndli Boddermelk, denn ward'e plietsch un krich Knööv!"

Hilke weer heel blaß um'e Nees un een düch meis, se woor vun de Wieverschnack jümmers noch'n beetn witter. Man de weern so dormit beschäfti, sick mit eer Rotschlääg to överbeedn, dat se vun Hilke sülm gonnie veel mitkreegn.

De jung Moder weer de Schweegerdochter vun'e oole Bäcker. De sien Söhn Knut, ünnerwiels uck al fiefuntwinni un Juniorchef in'e Bäckerie, harr sick op een Lehrgang vun'e Bäckerinnung in Oldenborg in se verkiek. Denn weer he glieks noch 'n beetn länger dorbleevn un harr se sotoseggn vun Fleck weg mit no Huus mitnohm un sien Öllern as Bruut vörstellt. Nich lang, un dat Kind weer ünnerwegns.

Un nu is de Lütte dor, 'n stramm Jung, de bobn in'e Weeg lich, ünnerwiels de Fruunslüüd Hilke as Kluckheen eer Küken betüder. Mang de Dörpsfruun mit stämmi Been, Arms un Schullern as Eekenbööm, dorto Fööt as de eer Wuddeln, weer Hilke ehr 'n Barkenboom, rank un schlank, witte Huut, un Arms as spiddelige Tilgen.

De op Land wat warrn wull, mutt düchti Knööv hebbn, dat'e Winn un Wedder trotzn un düchti mit anpackn kunn. So'n Spiddelfix vun Fruu höör eegntli ehr in'e Stadt, meen de Dörpsfruun in stilln. Wat hett Fiekenbrink blots an so een funn? Dor sitt noch nix an! Metha schütt Hilke glieks noch een düchti Schluck Rohm in eern Kaffee rin. De mutt päppelt warrn, dat se de Plichtn as Moder un Ehefru överhaupt op'e Reeg krich un dorto uck noch eern Mann in'e Bäckerie tohand gohn kunn.

Knut sülm arbeid freuhmorrns bis Nomeddach in'e Backstuuv, denn hett'e Fieroobnd (de he nu jüss in Kroog sitt!), un dor bruuk he een Fru, de noch bis Klock Süß achtern Lodnthresn steiht un denn de Afreekn un de annern Popierkroom erledigt.

Dat gung hoch her in'e Wohnstuuv achter de Bäckerie "Fiekenbrink". Dat givv veel to vertelln, un dorbie ward düchti Koffi un Kooken in sick rinstopp un -schütt. Mannomann, de ganze Paledde an Tortn harr de frischbacken Bäckersch optisch.

Man, denn full Metha mit'nmol wedder in, worüm se eegntli koom weern: Kindskieken! "Jo, wo is denn de Lütte?" froog se Hilke.

"Kinners, nee, dat Kind!" full nu uck Wiebe Peters in. "Dat mutts uns doch mol wiesn!" Hilke stunn op, vun'e Geboort noch 'n beetn wackeli op'e Been. Mit veel Geschnatter stapf de ganze Troß eer över de smoole Trepp no bobn ropp achteran. Sach drück Hilke de Klink un wies op de Weeg, de in een Eek vun'e Schloopstuuv stunn. Dor lich so'n lütt Kiekinnewelt un loot sick nich ut'e Roh brüng, obglieks de Fruunslüüd luud as'n ganze Hoord Köh dor infulln. Manni Ellnbogn knuff an'nanner, jeede wull toeers kieken.

Man denn weer't mit'nmol still as in'n Kark. Wat'n dat? De Lütte vun Hilke un Knut harr 'n swattn Kruuskopp, un een banni smool Gesich, ut de een knuffelige Nees rutkiek. Nee uck doch! Metha Heern sloog de Hann över'n Kopp tosoom, sech ober nix. Uck de annern seggn nix. Wiebe Peters funn toeers de Sprook trüch. Se kiek op de Klock, stüür op Hilke to, griep eer Hann un schütt se düchti. "Melktied!".

"Denn man adjüss!" wink Herta Tedens eer to. As weer de Dübl lievhafti achter sem ran, neiht se alltohoop ut, sülvs de, de Tohuus gorkeen Bueree harrn. Schietenhild quetsch se sick dör de smoole Döör dör, de Trepp dol, un eers as se butn weern, geiht dat Geschnadder wedder los.

Trüch blivv een verstörte Moder, de eer lütt Jong eenmol sach över de Back striek. Se harr keen blassn Schimmer, wat sick in de Köpp vun düsse Fruunslüüd afspeelt. Ober se weer uck to schwach, dor lang över notodinkn. Swoor loot se sick in de Löhnstool nevn de Weeg falln un schaukel dat Kind, bis em de Oogn tofalln.

Man good, dat se dat nich mitkreegn hett, wo de Fruuns dorno över se hertreck. "'n Kruuskopp!?", futer Metha, "Knut sülm hett rood Hoor un Hilke is kastangbruun un glatt, un denn krich se 'n Balg mit swattkruus Hoor? Kinners nee, wenn se em dor nich een ünnerschuuvn hett!"

Alma Mattens, de as Höker jümmers good mit Tooln kunn, reek gau mol no: "Vergung März weer Knut in Oldenborg, dat weer 'n dreeveddel Johr her ween. Wenn se sick dor kennlernt hemm, denn mööt se je dor al glieks tosoom ... - Nee uck doch, so'n Mannskerl is uns Knut nu uck wedder nich! Un Hilke? Is de so een ...?"

"Wokeen hett dat dach, dat dat so een is? Dor mutt een je um unse Mannslüüd bang ween!" resümeer Herta Graams.

"Un as de Lütte utsüch!" meen Fieken Wisch. "Wenn een dat nich anners wuss, kunn's je meis annehm, dat weer 'n Wesselbalg!"

"'n Wesselbalg?" hook Trine no.

"Jo, hess nie richti hinkiek? As'n Gnom hett de utsehn!" Herta wull nu nix mehr weetn vun eern gooden Vörsatz, de jung Moder düchti ünner de Arms to griepen.

"Wenn't man blots 'n Wesselbalg weer ...", sinneer Alma wieder. "Ick sech di: Lange Nees un' spitzet Kinn, wohr di, dor sitt de Dübel bin! Kinners nee, ick hevv miendach noch keen so spitz Kinn un so'n groot Nees sehn. Un dorto hett de mi mit ganze oole Oogn ankiek - dat gung dör un dör!" Se krich achteran nochmol dat Schuddern.

"Ooch wat", meen Trine. "Dat wasst sick aans noch trech."

Man dorvun wüllt de annern rein gonnix hörn. Se sprütt as Nattern mit Gift, ünnerwiels Hilke sick mit schwoore Schreed de Trepp doolschlepp un anfung, dat Geschirr in'e Köök to dreegn. Af un an mol gung er de Puust ut un se mutt sick 'n Momang doolsettn. Minsch, wat harr se nu good een vun eer Beseuk bruukn kunn, de eer bie de swoore Köökenarbeit to Hand gung. Man good, dat Knut för düsse Tied um'e Geburt rum een Uthöölp för de Bäckerloodn instellt hett, dat se dat nich uck noch mookn mutt. Groot weer eer Lengen no Oldenborg un eer Moder un Süster, mit de se sick jümmers good verstohn harr.

*

Wiebe Peters weer an Keuhmelken, un doch gonnie so recht bie de Sook. Arm Knut! dach se bie sick. Hett de nix beetert verdeent? Se riev dat Jüller vun'e Koh un sett de Melkmaschin an. Un wat'n Blamaasch, wenn sowat eers rutkummt. Mannieen Kerl hett al Fru un Kinn afmurks, as he dorum wohr ward. Dor steiht doch jedn Dach wat in Blatt vun Familjentragödien, wo een Fru eern Mann Hörner opsett hett un de denn de Seekerung dörbrennt weer. Weer dat nich reine Minschnplich, dor rechtiedi intogriepen? Heel in Gedanken mummel se liesn vör sick hin, dat eer Mann Horst, de jüss dat Stroh ünner de Köh streu, opmark.

"Wat schnackst?"

"Ooch, nix!", meen Wiebe. Ober denn brennt er dat doch to dull ünner de Negls, as dat se dat för sick beholn kunn. "Weets, Bäcker Fiekenbrink sien Söhn, wenn mi froogs: De is gonnie vun em!"

"Hmmmh", meen Horst. Knut is'n fein Kerl, de sick nich so licht ünnern Disch suupen lött. Mannieen ober ward to'n Waschlappn, wenn'n Wiev em in'e Kralln hett. Man wat gung em dat an? He griep een Ammel Schrot un schütt 'n Schipp vör jede Koh in Troog.

Ober nu wull Wiebe eern Aarger Luff mooken, un wenn eer Frünnins nich dor weern, tonoot uck bie Horst. "Wat'n Schann för't ganze Dörp!" schimp se. "Un dorbie kiek se so unschulli ut'e Wäsch, as weer se'n Engl sülm. `ck bün uck op eer rinfulln, wull eer hölpn. Wull glieks morrn op'n Dackböön Kledaasch un Speeltüüch vun uns Thies rünnerholn un eer dat geevn. Harr mi sogor överlech, de Gorrn to mookn, solang, bis de wedder richti op'n Damm is. Sowied het se mi al hatt, dat Oos."

"Sowied hett se di hatt?!", mummel Horst. He weer nich jüss de gaueste in Kopp, man wenn sick bie em wat innist hett, denn lot em dat uch nich mehr los. Em harr de junge Bäckersfru jümmers so fründli grööt, wenn'e eer in'e Mööd keem. Un dorto weer se je uck noch wat ganz Appartigs mit eer schlanke Tallje un eer düsterbruun Oogn. Dat kunn'e sick good vörstelln, dat Knut sick in se verkiekt hett. Man jüss so Schmucke, dat sünd je de dullstn - hett Schipper Hein jümmers seggt. Un de mutt dat je weetn, de hett op groote Fohrt in jedn Hooben een Fru hatt -sech'e tominns.

Ohn een Woord schmiet Horst de Schüffel in Sack (de Köh weern all tofreedn an edderkaun), bummel de Mütz an Nogel, wessel in'e Deel de Gummisteebl mit sien Butenschoh, Stalljack mit Sakko, wusch sick de Hann un mook sick op'n Wech in Kroog.

Dor sitt Knut Fiekenbrink jümmers noch kommodig an Tresn, een Piep hung em in Mundwinkl. Wat'n Glück, dat jüss keen annern dorbie weer, so kunn Horst em dat Ganze glieks ünner veer Oogn steekn. Man, wo schull'e anfung? "Na", full he denn glieks mit'e Döör in't Huus, "hess di 'n lütt Kruuskopp anlacht?"

Knut nohm de Piep ut'n Mund. "Hä?"

"Na ob du di `n swattn Kruusn ünnerschuuvn lootn hess!"

"'n Swattn Kruusn?" Nodinkli bekiek he sien Tobacksdoos mit'e Swatte Kruuse bin. "Ünnerschuuvn is wull nich dat richti Woort. Bestellt he'ck mi de!"

Horst geev de Kröger 'n Tieken: "Twee Kotte. Un ... hess dat nie mol sülm verseuk, sowat to mookn?"

"In Freuhjohr mol. Man dor wull nich so rech wat bie rutkoom. Dat dat wass un gedeih, dor hört wull 'n beetn mehr to."

"Minsch Knut, dor he'ck je gonnix vun wuss. Un de annern hier uck nich."

"Naja", sinneer Knut, "mook doch nix, ick harr mi je anners hölpn kunnt. Un, ick sech di, an bestn sünd doch de ut'n Südn. Je swatter, je beter." Knut stell 'n Tobackbüss op'n Disch un stopp sick nochmol de Piep.

"Kinners nee, dat di dat so an' Mors vörbiegeiht!" Horst bliev de Spucke wech. "Un dien Fru, wat segg de dorto?"

"Naja, meenst, dor de Swatte Kruuse 'n beetn scharp rüük? Ooch, de stinkt doch nich mehr as annere uck. Un beter as mien eegn is de allemol."

"Nee uck", Horst treck de Stern kruus. "So'n niemoodsch Ehe is doch nix för mi. So'n Fruu, de hört een to, un dor hett een annern nix bie to seukn!"

"`n annern?" mit'nmol woor Knut füünsch un sprung op. "Wat wullt du mi dormit seggn?!"

"Naja, nich blots 'n annern, 'n Swattn! Suns kummt dor je nich sowat bie rut!" Horst weer froh, dat he Knut nu endli sowied harr. Nu weer Knut so in Raasch, dat de opsprung un direktemang no butn stratz. Eenmol harr he dat je weetn mutt. Un beter vun een gooden Fründ as achterum.

Mit hochroodn Kopp neiht Knut lang de Stroot. Vun butn süch sien Huus düster ut, blots in'e Schloopstuuv weer een schummri Licht an. He ritt de Huusdöör op, stapf de Trepp hoch, un denn seech he Hilke in Löhnstohl nevn de Weeg sittn. Se weer inschloopn, de Kopp an'e Löhn sackt. Blaß süch se ut, banni blaß. Dat Kinnerkreegn mutt düchti an eer teert hemm. He kiek in'e Weeg, wo de Lütte lich un in Droom lies vör sick hinbrabbel. Mit'nmol sloog de Jong de Oogn op un kiek Knut an. Denn brabbel he noch'n lütt Momang un sloop wedder in. Un dor weer Knuts Raasch as wechweiht. Vörsichti striek he de Lütte över't Hoor. Wat uck jümmers dor an is, wat de Lüüd vertellt, op sien lütt Familje lot he nix koom! Sach weck he Hilke, un hölp eer ut'n Stohl. "Schass man to Bett gohn, mien Zuckerpopp. Bruuks noch veel Roh." He drück eer noch een Söötn op'e Back un sloot lies de Döör achter sick to.

Denn sett he sick in'e Wohnstuuv un steeck sick 'n Piep an. Deep in Gedanken hool he de Tobacksbüss in'e Hann. Sien "Swattn Kruusen", as dat op'e Doos opsteiht ...

18. September 2007